fbpx

Latente fase

  • Latente fase betekent dat de baarmoedermond zich opent tot 5-6 cm ontsluiting (1, 2, 3)
  • De latente eerste fase is een periode van tijd gekenmerkt door pijnlijke weeën en veranderingen van de baarmoederhals tot 5 cm ontsluiting. (2)
  • KNOV (2006) beschrijft op basis van matig sterke en regelmatige weeën, een verstrijkende baarmoedermond, en een ontsluiting van maximaal 3-5 cm de latente fase is. Bij regelmatige weeën, waarbij de baarmoedermond helemaal is verstreken met tenminste 3 cm ontsluiting, kan gesproken worden over de actieve fase. (4)
  • In één studie werd gevonden dat bij een ontsluiting van 4 cm minder dan de helft van de nullipare bevallingen de actieve fase van ontsluiting had bereikt. Bij 5 cm had ongeveer 74% dit wel bereikt, maar ten minste 10% bevond zich nog steeds in de latente fase bij een ontsluiting van 5 cm. (5)
  • NICE (2023) beschrijft dat de latente fase een periode van tijd is, niet noodzakelijkerwijs continu, waarin er weeën zijn en er enige verandering in de baarmoederhals is, inclusief de ontsluiting tot 4 centimeter. (6)

Hoe lang duurt de latente fase:

  • Meerdere wetenschappelijke onderzoeken geven het volgende aan: Geen enkel bevalling is hetzelfde! Het nauwkeurig bepalen van de normale duur van de latente fase vereist precieze informatie over het begin van de bevalling en het begin van de actieve fase van ontsluiting in een hele grote groep vrouwen. Dit kan geen van beide met zekerheid worden vastgesteld.
  • Deze fase kan enkele dagen, enkele weken of een paar uur of zelfs minuten duren. (7)
  • Vrouwen dienen geïnformeerd te worden dat een standaardduur voor de latente eerste fase nog niet is vastgesteld en sterk kan variëren van de ene vrouw tot de andere. (2)
  • Geen enkel bevalling loopt op dezelfde manier en zeker niet in een stijgende rechte lijn. Iedere vrouw heeft een eigen ritme en duur van de bevalling. (8)

Actieve fase

De actieve fase is een periode van tijd gekenmerkt door regelmatige pijnlijke weeën en een snellere ontsluitingsperiode vanaf 5-6 tot 10 cm ontsluiting. (1, 2, 3) De duur van de actieve fase:

  • Met de eerste bevalling ongeveer 12 uur.
  • Met een 2e, 3e bevalling niet meer dan 10 uur. (1)

Volgens boekjes horen we tijdens de bevalling in de actieve fase 1 cm/per uur te ontsluiten. Dit is natuurlijk niet zoals het in echt gaat. We weten inmiddels dat de voortgang van elke baring anders is. De WHO (2020) beschrijft dat een minimale ontsluiting van 1 cm/per uur gedurende de actieve fase onrealistisch snel is voor sommige vrouwen en wordt daarom niet aanbevolen voor het identificeren van een normale voortgang van de bevalling. Een langzamere ontsluiting dan 1 cm/per uur moet ook niet routinematig worden gebruikt als indicatie voor interventies. (1) Door het stellen van de regel dat 1cm/per uur ontsluiting moet plaatsvinden geven we vrouwen onnodig het risico op interventies. Daarnaast is dit ook geen accurate meting om vrouwen te identificeren met risico’s op ongunstige baringsuitkomsten. (1)

Overgangsfase

De overgangsfase van de bevalling is de laatste fase van de actieve bevalling, net voordat de persfase (uitdrijving) begint. Het is de periode waarin de baarmoederhals volledig (tot 10 cm) opent en de baby zich voorbereidt om door het geboortekanaal te gaan. Dit is vaak de meest intense en kortste fase van de bevalling.

  • De weeën zijn meestal erg krachtig, pijnlijk en komen snel achter elkaar, vaak met weinig tijd om tussen de contracties te rusten.
  • De overgangsfase kan variëren in duur.
  • Vrouwen kunnen zich overweldigd, geïrriteerd, misselijk, of extreem moe voelen. Veel vrouwen hebben tijdens deze fase het gevoel dat ze de bevalling niet langer aankunnen.
  • Sommige vrouwen ervaren rillingen, zelfs zonder dat ze het koud hebben.
  • Vlak aan het einde van de overgangsfase kunnen vrouwen de drang voelen om te persen. 

De overgangsfase is intens, maar het betekent ook dat het einde van de bevalling in zicht is. Na deze fase begint de persfase, waarin de baby daadwerkelijk wordt geboren.

Bronnen
  1. Hutchison, J., Mahdy, H., & Hutchison, J. (2023). Stages of labor. In StatPearls. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559327/ 
  2. World Health Organization. (2018). WHO recommendations: Intrapartum care for a positive childbirth experience(WHO/RHR/18.12). https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/272447/WHO-RHR-18.12-eng.pdf 
  3. American College of Obstetricians and Gynecologists. (2024). First and second stage labor management. https://www.acog.org/-/media/project/acog/acogorg/clinical/files/clinical-practice-guideline/articles/2024/01/first-and-second-stage-labor-management.pdf
  4. Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). (2006). Standaard Niet-vorderende ontsluiting. 
  5. Cohen, W. R., & Friedman, E. A. (2022). Expert review. The latent phase of labor. American Journal of Obstetrics & Gynecology. Management of the latent phase of labor. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2022.04.029
  6. National Institute for Health and Care Excellence. (2023). Intrapartum care (NICE guideline [NG235]). https://www.nice.org.uk/guidance/ng235 
  7. Scholing fysiologie van de geboorte > www.vraagdevroedvrouw.nl
  8. National Institute for Health and Care Excellence (NICE). (2014). Intrapartum care for healthy women and babies. NICE Guideline [CG190].